هنر نقاشی ایران از آغاز تا اسلام

در کتاب هنر نقاشی ایران از آغاز تا اسلام آمده است استفاده کردن از لعاب در ایران برای نخستین بار در هزاره سوم پیش از میلاد و در شهر شوش رایج شد. نقاشی در ایران سابقه بسیاری طولانی دارد. از عصر حجر تا دوران معاصر یک خط سیر ممتد وجود دارد که تعالی این هنر را می‌رساند. ثبت کردن اندیشه هنری بر روی صخره‌های سنگی و غارها از نخستین نقاشی‌های موجود در ایران محسوب می‌شود که در مباحث دیرینه‌شناسی، حجاری و حکاکی نیز بررسی می‌شود. این نقاشی‌ها ژرف‌اندیشی، زیبا دوستی و لطافت روحی هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارد و هنر خلاقانه ایرانیان قبل از اسلام را به دنیای امروز ما ارائه می‌کند، به گونه‌ای که برخی از آنها هنوز ایده بخش امروز هستند. قدمت برخی از این گونه نقاشی‌های صخره‌ای در غارها را به صورت تقریبی تا ۴۰ هزار سال قبل دانسته‌اند. (ص ۱۰ ، پیشگفتار) بخش مهمی از این آثار نقاشی، رنگ‌آمیزی شده هستند. رنگ و رنگ‌آمیزی در ایران کاربرد بسیار فراوانی داشته است و دارای قدمت بسیار طولانی می‌باشد. از زمان دوره سنگ، ناندرتال‌های ایران زمین رنگ را می‌شناختند و از آن به عنوان عنصر دینی و تزیینی در عبادات و جشن‌های دینی خود استفاده می‌کردند. (ص 11) در سیلک کاشان مردگان رنگ‌آمیزی شده یافت شدند که نشان از کاربرد رنگ در هزاره سوم پیش از میلاد در این منطقه دارد. (همان) ایرانیان در ساخت و ترکیب رنگ‌ها تجارب زیادی به دست آورده بودند. مثلا ساخت رنگ زرد از عصاره برگ ویج و پوست انار، ساخت رنگ زرد لیمویی خوشرنگ از گیاه اوسکوتی، یا ساخت رنگ مشکی از درخت کول و پوست تنه گردو و یا ترکیب این رنگ‌ها با معادن سنگی مثل منگنز و … در آن زمان تجارب زیادی نیاز داشته و نشان دهنده این است که ایرانیان این تجارب را به دست آورده بودند. رنگ‌های لعاب دار و به طور کل استفاده از لعاب که سر و کار با آتش دارد و ذوب کردن شیشه مذاب و ترکیب آن با رنگ نشان از تبحر دیگر ایرانیان دارد. استفاده از لعاب در ایران برای اولین بار در هزاره سوم پیش از میلاد و در شهر شوش رایج شد. (ص 12) رنگین‌نگارها، سنگ‌نگاره‌های هنری، غارهای منقوش ایران و نقاشی‌های دیواری از جمله مطالب مورد بررسی این کتاب هستند. در بخشی از این کتاب درباره هنر هخامنشی آمده است: هنر هخامنشی درباری بود؛ هنری که نه ابتدایی بود و نه ساده، بلکه با نفوذ و تأثیرات چندی را به دوش می‌کشید و دارای شاخ و برگ‌های بسیاری می‌باشد. یکی از آنها هنر تصویرگری است که از مجسمه‌ها، حجاری‌ها و نقوش ظروف سیمین، پارچه و طرح‌های فرشها و … می‌توان به سبک و ارزش تصویرگری و نقاشی در این دوره پی برد.