جامع التمثیل

کتاب جامع التمثیل اثر محمد جبله رودی

نویسنده در اين مقدمه بر پایه و اساس آيات قرآن و برخي حكايتها و روايتهاي ديني ، خوانندگان را به ترك دلبستگي به دنيا و توجه کردن به آخرت سفارش مي كند. پاره اي از حكايتهايي كه در بابها گنجانده شده ، در واقع حكايات امثال اند و شرح مي دهند كه چگونه و بر اساس چه ماجرايي برخي از مثلها شهرت يافته اند؛ مانند حكايتِ مَثَلِ «اللهم يك يك و الرحمن سربسر» يا مَثَلِ «بكوب بكوب همان است كه ديده اي » . مؤلف گاه در يك باب ، يكي از فضيلتهاي اخلاقي را كه با حرف آن باب آغاز مي شود، در نظر گرفته و حكايتهايي را در تأييد آن فضيلت ذكر كرده است . مثلاً، حكايتهاي «باب سوم در حرف تا» در بارة تقوا و توكل است يا نخستين حكايت باب هشتم (در امثال حرف خ ) راجع به خاموشي است . با اين حال ، بسياري از حكايتهاي هر باب نيز به آن حرف تهجي ، كه مختص آن باب است ، هيچ ربطي ندارد. سبك جامع التمثيل مانند سخن موعظه گويان و اهل منبر است و مؤلف در جاي جاي كتاب با استفاده از حكايتها و تمثيلها، خواننده را موعظه كرده است . ويژگي بارز اين كتاب ، كاربرد بسيار امثال فارسي و عربي در ضمن يا آغاز حكايتها و استفادة فراوان از آيات قرآن و احاديث است . نثر كتاب ساده و بي پيرايه و آميخته به اشعار شاعران نامداري چون فردوسي ، نظامي ، مولوي ، سعدي و حافظ است .