تحقیق ماللهند

کتاب تحقیق ماللهند اثر ابوریحان بیرونی

این کتابی در مورد عقاید دینی ، آرای فلسفی ، ادبیات ، تقویم ، نجوم ، جغرافیا، و آداب و رسوم هندی ، به عربی ، تألیف ابوریحان بیرونی در قرن پنجم . نام کامل آن کتاب البیرونی فی تحقیق ماللهند من مقولة مقبولة فی العقل أو مرذولة است و به کتاب الهند نیز شهرت دارد. در این کتابِ دایرة المعارف گونه که مهمترین اثر بیرونی در هندشناسی به شمار می آید، به تاریخ هند نیز پرداخته شده است ؛ البته بیشتر تاریخ فرهنگی مردم هند مورد نظر بیرونی بوده ، اما از برخی گزارشهای وی اطلاعاتی از تاریخ سیاسی هند نیز می توان به دست آورد. این اثر از لحاظ تاریخ ادیان نیز اهمیت دارد (خان ، ص 131؛ شارما ، 1983، ص 3 ؛ همو، 1982، ص 131ـ132؛ > دایرة المعارف دین < ، ذیل «بیرونی »). تحقیق ماللهند یک مقدمه و هشتاد باب دارد. مقدمة کتاب (ص 1ـ12) شرحی است در اهمیت درستی اخبار، علل پیدایش روایات نادرست ، نقد آرای مسلمانان در بارة ادیان دیگر، اشاره به تحقیقات و آرای ابوالعباس ایرانشهری (فیلسوف قرن سوم و چهارم ) در بارة ادیان هندی و سبب تألیف کتاب . بیرونی می نویسد که این کتاب جدل و احتجاج نیست ، بلکه نقلی است از کلام هندیان آنگونه که هست (ص 5).