قلمرو و مرزهای منطق صوری

کتاب قلمرو و مرزهای منطق صوری مام اهمیت بسیار از ارسطو در منطق و بزرگ‌ترین کشف او در این دانش، کشف صورت است. کشفِ پایه‌ای ارسطو این بود که درستی و نادرستیِ استدلال‌هایی که ما در زبانِ طبیعی انجام می‌دهیم نه به محتوای آنها بلکه به صورت، تصور یا قالب آنها بستگی دارد. به دلیلِ همین بستگی به صورت است که این منطق را «صوری» می‌نامند. این کشف بسیار مهم به شمار می‌آید، هر چند که شاید پس از حل گشتن، معمایی آسان به نظر رسد. هنگامی که استدلالِ زیر را انجام می‌دهیم: همه انسان‌ها فانی اند. سقراط انسان است. نتیجه: سقراط فانی است. اساس اين كتاب مطالبي بوده است كه نگارنده در كلاس منطق ديكته كرده و سپس جزوه يكي از دانشجويان را با تغيير بعضي عبارات و افزودن برخي مباحث و تبصره ها و ايراد منابع و ماخذ بصورت حاضر درآورده است و اينك مجلد اول آن تا آخر مبحث معرف؛ از نظر خوانندگان مي گذرد توضيح آنكه منطق گاه قوانيني براي صحيح بودن فكر بدست مي دهد ؛ گاه قوانيني براي انتخاب مواد شايسته و صحيح قسم اول منطق صوري يا منطق عمومي است و قسم دوم منطق عملي يا منطق اختصاصي يا علم شناخت روش ها ؛ روش شناسي. از وقتي كه منطق يونان به زبان عرب ترجمه شد، اعجاب بزرگان و دانشمندان اسلام را برانگيخت و توجه و قبولي تام يافت، و در نزد حكما و متكلمين مقامي مخصوص احراز كرد. منطق را تنها وسيله بازشناختن حق از باطل مي دانستند و كتاب هاي منطق را با شور و شوق تمام گرد مي آوردند و در نزد استاد مي خواندند و در آن موشكافي مي كردند و مدتي از عمر گرانبها وجوهر جان و دماغ خود را برآن مصروف مي داشتند.