کتاب مرجع امنیت انرژی

در کتاب اصطلاح «امنیت انرژی» که تا حال حاضر چند سال قبل در بیرون از جمع تحلیل‌گران تخصصی به گوش کسی نخورده بوده است اکنون در گفتمان سیاست‌گذاری مقامات برجستۀ دولت‌ها نمود بارزی دارد. در واقع، زنجیرۀ شکل‌های چشمگیر امنیت که توجه سیاست‌گذاران و مردم را در گرداگرد جهان به خود جلب کرده ـ ازجمله امنیت ملی، امنیت بین‌المللی، امنیت انسانی، امنیت اقتصادی و امنیت زیست‌محیطی ـ اکنون یک حلقۀ مهم دیگر نیز پیدا کرده است که همان امنیت انرژی است. چالش‌های ملموس در زمینة امنیت انرژی چنان در جهان بالا گرفته است که حتی برخی کارشناسان خواستار اقدام نظامی برای تضمین آن شده‌اند. کتاب حاضر که نخستین کتاب مرجع امنیت انرژی در هر دو زبان انگلیسی و فارسی است مستقیماً به پرسش‌هایی چون اینها می‌پردازد: در ورای جان گرفتن نگرانی از امنیت انرژی چه عاملی در کار است و برجسته‌ترین چالش‌های امنیت انرژی در گرداگرد جهان کدام است؟ امنیت انرژی چه تفاوتی با دیگر مفاهیم خویشاوند نزدیک آن مانند پایداری یا امنیت ملی دارد؟ چگونه می‌توان آن را اندازه‌گیری و ردگیری کرد؟ نگرانی‌های امنیت انرژی بسته به کشورهای مختلف و براساس فناوری‌ها چه تفاوتی با هم دارند؟ چگونه می‌توان بهترین روش‌های بهبود امنیت انرژی را شناسایی کرد؟ کشورها چگونه می‌توانند امنیت انرژی خود را نسبت به دیگر کشورها بهبود بخشند؟ این کتاب ابعاد امنیت انرژی، تلاش‌هایی را که در مقیاس ملی و بین‌المللی برای اندازه‌گیری آن به عمل آمده است، و بررسی‌های موردی خاص و پیچیدگی‌هایی را که در عمل در ارتباط با امنیت انرژی وجود دارد به بررسی می‌گذارد. کتاب با مشخص ساختن تعاریف و ابعاد گوناگون امنیت انرژی ازجمله آنها که برای امنیت عرضه و قیمت قابل پرداخت اولویت قائلند و در کنار آنها تعاریفی که بر در دسترس بودن، بهره‌وری انرژی، تجارت، کیفیت محیط زیست، و ادارة اجتماعی و سیاسی انرژی تأکید دارند آغاز می‌شود. در بخش پایانی کتاب نیز به اقدامات گوناگونی که می‌توان برای منسجم‌تر ساختن امنیت انرژی به‌ کار بست ازجمله تلاش‌هایی که به‌تازگی برای اندازه‌گیری پیشرفت امنیت انرژی در سطح ملی صورت گرفته است همراه با تأکید ویژه بر کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، کشورهای آسیا و کشورهای صنعتی کل جهان ‌پرداخته می‌شود.