روشن نگری چیست

مقاله هایی از کانت، ارهارد، هامن، هردر، لسینگ، مندلسزون، ریم، شیلر … روشن نگری چیست؟ این پرسشی است که یک کشیش پروتستان در شماره دسامبر ۱۷۸۳ میلادی ژورنال ماهانه برلین در مخالفت با نکاح عرفی و دفاع از تزویج کلیساییمطرح نمود. وی در پانوشت مقاله خویش این پرسش چالشگرانه پیش کشیده است که: «براستی روشن‌نگری چیست؟» به این پرسش مهم که در تاریخ فلسفه نتایجی ثمر بخش و ژرف بر جای نهاد تا کنون پاسخ‌های زیادی داده شده است. نخستین کسی که به این پرسش پاسخ می‌دهد موسس مندلسزون بود که در شماره سپتامبر ۱۷۸۴ میلادی برلینیشه موناتسشریفت در مقاله‌ای زیر عنوان «معنای روشن‌نگر ساختن چیست؟» به آن مقاله پاسخ می‌گوید. هم‌زمان کانت نیز با تعریفی مشهور در شماره دسامبر همان نشریه، بی اینکه بداند مندلسزون نیز به آن پرسش پاسخ گفته، مقاله مشهور خویش را با عنوان «در پاسخ به پرسش روشن نگری چیست؟» منتشر می‌نماید.کانت مقاله خویش را با این جمله مشهور آغاز می‌نماید: روشن نگری ، خروج آدمی است از نابالغی به تقصیر خویشتن خود.و نابالغی ، ناتوانی در به کارگرفتن فهم خویشتن است بدون هدایت دیگری. به تقصیر خویشتن است این نابالغی ، وقتی که علت آن نه کمبود فهم ، بلکه اراده و دلیری در به کارگرفتن آن باشد بدون هدایت دیگری. “دلیر باش در به کارگرفتن فهم خویش!”این است شعار روشن نگری. تن آسایی و ترسویی است که سبب می شود بخش بزرگی از آدمیان ، با آنکه طبیعت آنان را دیرگاهی است به بلوغ رسانیده و از هدایت غیر رهایی بخشیده ، با رغبت همه عمر نابالغ بمانند ، و دیگران بتوانندچنین ساده و آسان خود را به مقام قیم ایشان برکشانند.نابالغی آسودگی است…