مقدمه ای بر زیبایی شناسی

کتاب مقدمه ای بر زیبایی شناسی اثر فردریش هگل – مایکل اینوود ترجمه ستاره معصومی

هگل در مقدمه نگارش درمورد هنر مسائلی درباره علم زیبایی شناسی طرح خواهند کرد و می خواهد بداند آیا در زمینه هنر و آثار هنری می توان معرفت دقیق و معتبری به دست آورد یا نه؟ آیا امکان دارد درباره هنر به تجزیه و تحلیل پرداخت و به کسب حقیقی نائل آمد؟ یا اینکه چون اثر هنری از تخیل مایه می گیرد در نتیجه غیرقابل تعریف است و موضوع هیچ علمی نمی تواند واقع شود؟ به نظر هگل شناخت دقیق هنر و آثار گوناگون آن امکان پذیر است. به طور کلی هنر در قالب محسوس و انضمامی خود حاوی حقایقی است ذاتی که عقل به نحو دیالکتیکی بدانها راه می یابد و شناسایی معتبر و صحیحی در مورد هنر به وجود می آورد. همین اعتقاد به امکان شناسایی هنر، ما را متوجه می سازد که نظر هگل درباره هنر و زیبایی شناسی در فلسفه او قسمت مجزا و مستقلی را تشکیل نمی دهد، بلکه برداشت او از فلسفه در واقع آگاهی و وقوف به روش خاصی است که به نظر وی نه تنها در موضوعهای مختلف قابل اعمال است، بلکه هر موضوعی به خودی خود صحت آن روش را ثابت می کند زيبايي شناسي به شكل دقيق ، نظريه زيبايي يا به گونه اي بسيار وسيع تر فلسفه هنر را بيان مي كند . دلبستگي سنتي به زيبايي درقرن هجدهم دچار خود گستردگي شد ، تا آن حد كه به جايگاهي رفيع دست يافت . از 1950يا پس ازآن برخي از مفاهيم زيبايي شناسي ناب به بحث درباره ادبيات گسترش يافته است . حتي بيشتر به شكل سنتي ، فلسفه هنر متمركز بر معاني خود است ، اما به تازگي نقطه تمركز، با تجزيه دقيق جنبه هاي هنري كه به وسعت جايگزين مي شوند باز تر شده است . زيبايي شناسي اي كه دراين سلسله گفتار مطرح مي شود معطوف به همين پيشرفت هاي متاخر امروزين است … به نظر هگل شناخت دقيق و آثار گوناگون آن امكان پذير است.به طور كلي هنر در قالب محسوس و انضمامي خود، حاوي حقايقي است ذاتي كه عقل به نحو ديالكتيكي بدان ها راه مي يابد و شناسايي معتبر و صحيحي در مورد هنر به وجود مي آورد. همين اعتقاد به امكان شناسي هنر، مارا متوجه مي سازد كه نظر هگل درباره هنر و زيبايي شناسي قسمت مجزا و مستقلي را به طور كلي در فلسفه او تشكيل نمي دهد،بلكه برداشت او از فلسفه در واقع آگاهي و وقوف به روش خاصي است كه به نظر وي نه تنها در موضوع هاي مختلف قابل اعمال است بلكه هر موضوعي به خودي خود صحت آن روش را ثابت مي كند. فلسفه هنر همچون فلسفه تاريخ،فلسفه حقوق،فلسفه دين و غيره به نظر هگل از حقيقت واحدي ناشي مي شود كه آن به معناي بسط و گسترش روح است در جهان محسوس براي طي سلسله مراتب متضاد خود و سرانجام براي رسيدن به مطلق محض خود.پس روشي كه هگل براي مطالعه و بررسي هنر انتخاب مي كند جنبه تجربي ندارد و از نوعي نيست كه مورد پسند فلاسفه تجربي مذهب يا پيروان علوم تحصيلي معاصر باشد.او روش كلي خو را بر اساس اصول فلسفه خود بنيان گذاري كرده است و آن را در تمام موارد به كار بست. با اين حال درباره هنر اعتقاد دارد كه اين روش را بايد در نظر داشتن اوصاف متمايز و خاص هنر بكار برد.زيرا درست است كه هنر از كليت برخوردار است،ولي اين كليت با كليت علوم فرق دارد.هنر بر خلاف علم قابل تدريس نيست و به سهولت به ديگري منتقل نمي گردد.هنر با فلسفه هم متفاوت است. هنر نموداري است از فعاليت خاصي در نزد انسان.هنر فعاليتي است انساني با غايت انساني.زيرا آثار هنري را طبيعت به وجود نمي آورد و انسان خالق آنهاست و به همين دليل اثر هنري بيش از يك شي ءِ طبيعي از آگاهي برخوردار است و غائيت آن را فقط شخص بيننده كه در خارج از آن قرار گرفته است در مي يابد. اثر هنري مانند يك شي ءِ طبيعي واقعيت مادي خارجي دارد ولي در آن نشاني از فعاليت انساني نيز ديده مي شود و به همين دليل هنر نمي تواند فقط تقليد از طبيعت با شد و بايد حتما روح در آن منعكس گردد. بحث درباره هنر يعني بحث درباره نحو بسط و گسترش روح در ماده ای كه اثر هنری در آن تحقق يافته است…