جامع العلوم

کتاب جامع العلوم اثر عبدالرفیع حقیقت

علامه شیخ محمدصالح حائری سمنانی استاد بزرگ حکمت در عصر حاضر علامه سمنانی: از عالمان بزرگ و جامع شیعه بود در این روزگار عمری دراز کرد و تالیفات بسیار زیاد برجای گذاشت. از جمله حکمت بوعلی سینا. در چندین مجلد که علامه جعفری دانشمند اسلامی در مقدمه ای که بر جلد سوم این کتاب نوشته آنرا « دایره المعارف فلسفه اسلامی » خوانده است. وی در فلسفه معتقد به نظریه « اصالت ماهیت » و از ارکان فلسفه مشایی بود در این عصر علامه در علوم اسلامی تبحری بسزا داشت من خود در یکی از سفرهای او به مشهد (حدود سالهای 37 ـ38 شمسی) از وی شنیدم که می گفت: صاحب « کفایه الاصول » در تنظیم جلد دوم از یادداشتهای من (که علامه در سر درس مرحوم آخوند می نوشته است) استفاده کرده است… در نظم عربی قدرتی شگفتی زای داشت و یکی از نمونه های کم مانند ایرانیانی بود که شعر عربی را در حد بالا می سرائید. جامعیت علامه سمنانی تا جایی است که آثار او را در فنون مختلف در رشته های علمی و فلسفی و کلامی و ادبی و تاریخی و فقهی و اصولی و گونه های دیگر از مباحث تحقیقی 300 تالیف دانسته اند. علامه سمنانی مردی بسیار با فضل بود ادبیات عربی ایشان خیلی قوی بود اطلاعات فلسفی اش هم خیلی زیاد بود در اصول و فقه هم حد بالایی داشت سه چهار روزی که در سمنان بودیم انصافا از نظر مقامات علمی و تواضعی که داشتند خیلی برای ما خوش گذشت. در تقریظی که بر حکمت بوعلی سینا نوشته اند می نویسد: اینجانب که در صدد بیان شمه ای از اهمیت مطالب این کتاب برآمدم پس از مطالعه چهار هزار کتاب فلسفه وعرفان عربی این مشی علمی و فلسفی که از معظم له (علامه) در این مبحث مشاهده نمودم منحصر دیده و بدون مبالغه گواهی به انفراد معظم له در تحقیقات این مبحث می دهم. تقاضای بنده این است که با دقت کامل تمامی این دوره را مطالعه فرموده خدمت بی نظیر آیه الله علامه را که مهمترین خدمت بر طریق انبیا و رسل و اهل بیت عصمت سلام الله علیهم اجمعین است ادراک نموده.