تاریخ سیر فلسفه در اروپا

کتاب تاریخ سیر فلسفه در اروپا اثر علی اصغر حلبی

اگر چه آغازین دفعه است در واژه «يوتوپيا» را تامس مور، نويسنده و فيلسوف انگليسي ساخته است، بشر از ديرباز در برابر ناكامي‌ها، بيدادگري‌ها و ناهمواري‌هاي زندگي سعي كرده است طرح شهری آرماني را تصوير كند. انگيزه بشر از طرح اين شهر خيالي اين بوده است كه از دردها و رنج‌هاي خود بكاهد و معايب و محاسن جوامع را بازگو کند. در كانون بشري، شاعران، فيلسوفان و نويسندگان زيادي چون افلاطون، ارسطو، فارابي، نظامي و… با طرح اين موضوع به ويژگي‌ها و چگونگي شكل‌گيري آن پرداخته‌اند. كتاب شكل گسترده‌ و بازبيني شده‌ي “دستي در تاريخ فلسفه” است كه دكتر”علي اصغر حلبي” سال‌ها پيش به فارسي ترجمه كرده بود. وي در اين اثر مطالب گوناگوني را بر اصل كتاب افزوده خاطرنشان مي‌كند: آن كتاب [دستي در تاريخ فلسفه] را اصل گرفته و بهانه كرده‌ام ولي در ضمن آن، كتاب‌هاي معروف و دانشنامه‌هاي شناخته و رساله‌هاي منفرد را به مطالعه گرفته‌ام و مطالب دقيق و لطيف آن‌ها را بيرون كشيده‌ام و به مناسبت بر مطالب كتاب “آدي” افزوده‌ام. و به ويژه عقايد فلسوفاني همچون هراكليتوس، سقراط، افلاطون، ارسطو، ديوژن، سوفسطائيان، شكاكان، رواقيان، فلوطين، آوگوستين، قديس، آكم، طوماس آكوئيني، پلآگيوس، بيكن، دكارت، مالبرانش، اسپينوزا، لايب نيتز، لاك، هيوم، كانت، هگل، ولتر، نيچه و جز آنان را چندين برابر اصل بسط داده‌ام، و از آن چه در فرهنگ و فلسفه‌ي اسلامي ـ ايراني با مطلب آن‌ها مشابه بوده در پاورقي‌ها ذكر كرده‌ام و ريشه‌هاي آن را به دست داده‌ام…. اين كتاب، اساسا براي دانشجويان فلسفه و آن دسته از خوانندگان فراهم آمده است كه مي‌خواهند بدون توقف و صرف وقت زياد، زمان و مكان زندگي و خلاصه‌ي انديشه‌هاي فيلسوفي از فيلسوفان را بيابند و بخوانند”. صرف نظر از اظهار نظر خود نويسنده، اين كتاب از حيث كنكاش، يافتن مشابهات در انديشه‌ي فلاسفه‌ي غرب و انديشه‌هاي فرهنگ اسلامي ـ ايراني، و توضيحات كارساز در جاي جاي كتاب، براي افراد متخصص در حوزه‌ي علوم انساني مفيد واقع مي‌شود. جلد نخست اين كتاب مشتمل بر اين مباحث است: تعريف فلسفه‌، روزگار پيش از سقراط، سوفسطاييان، دوره‌ي كلاسيك، دوره‌ي اسكندراني قديم، سده‌هاي نخستين مسيحيت، فلسفه‌ي قرون وسطايي، آغاز فكر جديد، و عصر روشنگري.