تاریخ اندیشه در چین

کتاب تاریخ اندیشه در چین اثر هرلی گلسنرکریل ترجمه مرضیه سلیمانی

از کنفوسیوس تا مائو دسه دونگ موضوع این کتاب، تاریخ اندیشه به مفهوم اعم آن است و نه تاریخ فلسفه. تاکنون در باره تاریخ فلسفه چین آثار چندانی در ایران منتشر نشده است و هنوز اثری به عنوان مرجع در این زمینه نداریم. تنها کتاب‌های پراکنده‌ای منتشر شده، اما هنوز جای خالی پژوهش‌ها احساس می‌شود. آن چه سبب پیوستگی این مسایل به یکدیگر می‌شود، رویکرد تاریخی در بررسی اندیشه چین است. نویسنده در بررسی مکاتب فکری چین، اندیشه طلایه‌داران هر مکتب را از نظر گذرانده و در این باره، شرایط تاریخی آن دوران را نیز از نظر می‌گذراند. نویسنده از تفکرات و آرای کنفسیوس آغاز می‌کند و در انتها به «مائو تسهوتونگ» می‌رسد…. فلسفه چین بعد از سلسله ی جو (دوره باستان) به چهار دوران تقسیم شد. نخست دوره ی چین- هن است (در حدود قرن سوم ق م) که در آن از نیروی زیست و گیرایی فلسفه ی چینی، خاصه مکتب کنفوسیوس، کاسته شد. به یک معنا این دوره که یگانگی چه در حوزه ی معنوی و چه سیاسی در آن تاکید می شود، یک واکنش ناگزیر به آزادی گسترده ی سال های پایان جو بود که با «یکصد مکتب» مشخص می شد. و در روح این واکنش بود که شی هوانگ دی، امپراتور (سلسله ی) چین در صدد برآمد اندیشه را به فرمان خود درآورد، و از این رو آن فرمان ننگ آلود را، صادر کرد مبنی بر این که همه ی آثار «صد مکتب» را، به جز کتاب های طبی، غیب گویی و کشاورزی، بسوزانند…