من می میرم اما یادها می ماند

کتاب من می میرم اما یادها می ماند اثر هنینگ مانکل ترجمه حمید درخشنده

یک شب از شب‌های ماه ژوئن سال ۲۰۰۳ مردهایی را در داخل جنگل درختان سوزنی خواب می‌بینم. همه‌چیز داخل رویا روشن و واضح است: بوی خزه‌ها، بوی جنگلی که بعد از بارش باران دم کرده است. اما تابستان نیست. روی ریشه‌ها و تنه‌ی درختان قارچ روئیده است، یعنی در سرزمین خواب و رویا خزان حاکم است. سپتامبر یا شاید اکتبر است. پرندگانی نامرئی از شاخه‌های خیس پر می‌گیرند. من خواب می‌بینم: خواب ِمردگان ِجنگل ِدرختان سوزنی. چهره‌ی مردگان بر تنه‌ی درختان کنده‌کاری شده است. انگار به تماشای نمایش‌گاهی از پیکره‌های چوبی ناتمام آمده‌ام، یا در نگارخانه‌یی به‌سر می‌برم که پیکرتراش آن شتاب‌زده آتلیه را ترک کرده باشد. صورت پیکره‌ها کژ و کوژ است و از دهان‌های نیم‌بازشان فریادی برنمی‌آید، تنها خموشی و سکوت بر فضا سایه افکنده است .. چهره‌ها سیاه هستند، چهره‌های آفریقایی. جنگل اما در کشور سوئد رشد و نمو می‌کند. این خواب و رویا ناگهانی بر من گذر کرد. آیا همه‌ی رویاها ناگهانی و به‌یک‌باره نمی‌آید؟ هیچ خواب و رویایی با نقشه‌ی ازپیش کشیده‌شده دیده نمی‌شود و خواب‌دیدن را نمی‌توان سفارش داد. خیال‌ها و تصویرهای شبانه، بی‌خبر بر خواب‌رفته ظاهر می‌شود بی‌آن‌که کسی بتواند در هنگامه‌ گذرشان از خود دفاع کند. بیش‌تر وقت‌ها این مهمانان ناخوانده بی‌آن‌که از خود اثری بر جا بگذارند از دید خواب‌رفته دور می‌شوند و از اثر گذرشان هیچ اطلاع و خبری برای خواب‌دیده باقی نمی‌ماند. خواب و رویا مثل شعبده‌بازان تردست است، الهام و ابتکاری کامل، هجومی یک‌باره که ابداً مهارشدنی نیست. این خواب مرا سرشار از ناامنی و توحش می‌کند اما یک چیز در این میانه آشکار و روشن است. در یک موضوع تردید و ابهام وجود ندارد. سیاه‌پوستانی که چهره‌شان بر تنه‌ی درختان دیده می‌شود از بیماری ایدز مرده‌اند. پیکرها انگار پوستی هستند که بر استخوان‌ها کشیده شده است. مرده‌ها لاغر و استخوانی و نحیف اند، در چهره‌ی مردگان دردی بزرگ خودنمایی می‌کند. گویی همه مسخ شده‌اند، هیچ‌کجا آرامش یا حتا ناامیدی دیده نمی‌شود. فریادشان خاموش است.