مفلس کیمیا فروش

کتاب مفلس کیمیا فروش نوشته محمد رضا شفیعی کدکنی

در نگاه نخست به شعرهاي مديح ممكن است كه خوانندهي عصر ما بگويد: چه سود از خواندن مجموعه‌اي از تملق كه ياوه‌گويي حر�’اف، و گيرم با ذوق، نثار يك مشت قلدُر آدم‌كش و بيرحم در هشت صد سال پيش كرده است، به من چه كه امروز از زبان انوري بخوانم: گر دل و دست، بحر و كان باشد / دل و دستِ خدايگان باشد ولي چنين برخوردي، چندان خردمندانه نيست، زيرا شعر مديح، گذشته از ارزش هاي هنرياي كه ميتواند داشته باشد، يك ارزش اجتماعي و تاريخي عام نيز دارد كه رسيدگي به ژرفاي آن ما را با گذشتهي اجتماعي ما، بيش از هر سندِ مستقيم تاريخي، آشنا ميكند و اگر روزي بخواهيم تاريخ اجتماعي مردم ايران را قدري دقيق‌تر از آن چه تاكنون شناخته شده است، مورد بررسي قرار دهيم، كاوش در اعماق اين مديحه‌ها به ترين زمينهي اين‌گونه مطالعات ميتواند باشد. اين شعرهاي مديح، از يك سوي، مدينهي فاضله ي موجود در ذهن جامعه را تصوير ميكند و از سوي ديگر جريان هاي اجتماعي اعماقِ تاريخ ما را آينگي ميكند. وقتي كه انوري يا فرخي، ممدوح خويش را به فلان صفت ميستايند، مجموعهي اين صفات ��” اگرچه در آن ممدوح ممكن است اصلن وجود نداشته باشد، كه اغلب هم ندارد��” نشان‌دهندهي اين نكته است كه به هر حال معيار ارزش هاي اجتماعي حاكم بر اعماق ضمير جامعه و آرزوهاي مردمي، چيزي است در دايرهي همان صفات