ماندارن ها

کتاب ماندارن ها اثر سیمون دوبوار ترجمه پرویز شهدی

کتاب رمان دو جلدى ماندارن‏ها كه مى‏توان آن را زندگىینامه‏ هاى داستان ‏وار از نويسنده می دانست ، راوىِ سرگذشت زندگی گروهى از روشنفكران و صاحب‏نظران سال‏هاى پس از جنگ جهانى دوم است. موضوع يا جانمايه اصلى و محورى اين رمان، سرگشتگى و بلاتكليفى نسل روشنفكر فرانسه است. نسلى كه به آرمان‏هاى كمونيستى يكديگر اعتماد و اطمينان ندارند. اعضاى تحريريه يك روزنامه چپ‏گرا بر سرِ علنى كردن مخالفت خويش با روش‏هاى نوين استالين در شوروى، اختلاف نظر دارند. انتقاد از شيوه تنبيهى استالين در پى برپايى اردوگاههاى كار اجبارى در نظر بسيارى از چپ‏روان فرانسه به معناى همدستى و پيروى از سياست‏هاى چپ‏ستيز آمريكاست. يكى از شخصيت‏هاى محورى رمان به نام «هانرى» ترديدها را پس مى‏زند و در مقاله‏اى جنجال‏برانگيز به مخالفت عليه نظام كمونيستى شوروى برمى‏خيزد. اين مقاله، بازتاب‏هاى گوناگونى دارد كه بيشترشان صنفى و انتقادآميز است: «هانرى احساس كرد وحشت گلويش را مى‏فشرد. تا به حال چيزهايى در باره اين اردوگاهها به گوشش خورده بود، ولى به طور نامشخص … لانبر گفت: اردوگاههاى كار اجبارى پديده‏اى تصادفى نيست و مى‏توان اميدوار بود كه روزى برچيده شود. برنامه سرمايه‏گذارى‏هاى دولت شوروى براى عملى شدن، نياز به كار دارد كه جز با كار اضافى امكان‏پذير نيست. اگر مواد مورد مصرف كارگرهاى آزاد از سطح خاصى پايين‏تر بيايد، توليد هم كاهش مى‏يابد. بنابراين دست به ايجاد طبقه خرده پرولتاريايى زده‏اند كه در برابر حداكثر كار، حداقل دستمزد را به اندازه‏اى كه زنده بمانند دريافت مى‏كنند. ايجاد چنين ساختارى امكان‏پذير نيست مگر با تأسيس اردوگاههاى كار اجبارى… سيمون دوبووار»، نويسنده و منتقد فرانسوى در سال 1908 (1277)، در پاريس زاده شد و در سال 1986 (1365)، در همان شهر از دنيا رفت. از مهم‏ترين آثار وى مى‏توان به «جنس دوم»، مجموعه سه جلدى «خاطرات»، رمان «ماندارن‏ها» و رمان «همه مى‏ميرند» اشاره كرد. او زندگى و ماجراهاى گوناگون زندگى اجتماعى، سياسى و عاطفى‏اش را در «خاطرات» خود به گونه‏اى داستان‏وار حكايت كرده است. «سيمون دوبووار» به كشورهاى بسيارى سفر كرده است و انعكاس ديده‏ها و شنيده‏هايش در باره دين، جنسيت، سياست و زن به اَشكال مختلف انتقادى، در آثارش آشكار و نمايان شده است. آشنايى نزديك و صميمى اين نويسنده با «ژان پل سارتر» نماينده مكتب اگزيستانسياليسم، در شكل گرفتن ديدگاههايش نقش عمده‏اى داشته است؛ تا آنجا كه مى‏توان آرا و عقايد «دوبووار» را مكمل ديدگاههاى هستى‏گرايانه «ژان پل سارتر» دانست. «سيمون دوبووار» يكى از شاخص‏ترين چهره‏هاى چپ‏گراى فرانسوى است كه آشنا شدن با ديدگاه كلى او، انسان را با بخش عظيمى از جريان سياسى، اجتماعى روزگار جنگ جهانى دوم و سال‏هاى پس از آن، آشنا مى‏سازد. و اما رمان «ماندارن‏ها» در ادبيات نيمه دوم قرن بيستم، جايگاه ويژه‏اى دارد. اين رمان، شرح درگيرى و اختلاف ميان نسل ميانه‏رو و محافظه‏كار فرانسه است. در اين اثر، نويسنده نگاهى انتقادى نسبت به چپ‏گرايى افراطى دارد. او گرچه خودش به مرام و مسلك چپ وابسته بود اما زياده‏روى‏هاى كمونيست‏هاى افراطى را برنمى‏تابيد….