قلقلک

کتاب قلقلک نوشته عزیز نسین

بیست و یک داستان طنز دهانه ي معدن را از بالا که نگاه مي کردي يک پرتگاه بود و از پايين که تماشا مي کردي چون ديوي خشمگين و عصباني به نظر مي آمد. سنگ هاي نوک تيز زير نور خورشيد مانند تبري که طرف تيزش را رو به آفتاب گذاشته باشند چنان برق مي زد که چشم را خيره مي کرد … طرف ديگر سنگ ها که در قسمت سايه قرار داشت تصوير اشباح و شياطين را در شب هاي سرد و تاريک مجسم مي ساخت. …. وقتي حرارت آفتاب روي سنگ هاي قلوه اي آبي و سفيد مي افتاد بخاري غليظ و لغزان جون مه صبحگاهي زمستان همه جا را مي پوشاند. حدود سي نفر در اطراف دهانه معدن کار مي کردند و با تلاش بسيار سنگ هاي رگه دار را که با هزاران نقش و نگار زيبا چون برگ زر خريد و فروش مي شدند و هر روز حجم پول هاي صاحب معدن را زيادتر مي ساختند، به ضرب پتک و با کمک ديناميت از دل کوه ها بيرون مي کشيدند. بالاي دهانه ي معدن طناب ضخيمي از اين سر کوه به آن سر کوه کشيده بودند و قرقره ي بزرگي با يک زنبيل بافته اي از آن آويزان بود و کارگران را بالا و پايين مي کشيد … در دامنه ي کوه دو نفر کارگر قوي هيکل جدا از ديگران با علاقه زيادي مشغول کار بودند، يکي با دو دستش ميله ي فولادي نوک تيزي را گرفته بود و ديگري با پتک سنگيني محکم روي ميله مي کوبيد و صداي مخصوصي از دهانش خارج مي شد. مَحمَت نُصرَت معروف به عَزیز نَسین (۲۰ دسامبر ۱۹۱۵- ۶ ژوئیه ۱۹۹۵) نویسنده، مترجم و طنزنویس اهل ترکیه است. پس از خدمت افسری حرفه‌ای، نسین سردبیری شماری گاهنامه طنز را عهده‌دار شد. دیدگاه‌های سیاسی او منجر به چند بار به زندان رفتن شد. بسیاری از آثار نسین به هجو دیوان‌سالاری و نابرابری‌های اقتصادی در جامعه وقت ترکیه اختصاص دارند. آثار او به بیش از ۳۰ زبان گوناگون ترجمه شده‌اند. بسیاری از داستان‌های کوتاه او را ثمین باغچه‌بان، احمد شاملو، رضا همراه و صمد بهرنگی به فارسی ترجمه کرده‌اند. طنز، شايد در هيچ زمينه‌ای بيش از سياست عملی، نتواند با موفقيت به کار رود. چراکه قدرت هميشه می‌خواهد حماقت خود را جدی نشان دهد و حال آنکه خانه‌ی عنکبوتی و سست‌بنيادش به تلنگری در هم می‌شکند. عزيز نسين، نويسنده‌ی ترک، در داستان زير با بصيرت نشان می‌دهد که چگونه کسانی که با کمک مردم از نردبان قدرت بالا رفته‌اند ديگر به خواست مردم از اين نردبان پايين نمی‌آيند و بزرگترين دليل اين کارشان هم همين است که مردمی که آن قدر احمق بوده‌اند که آنان را بر سر کار آورده‌اند، ديگر چه صلاحيتی دارند که آنان را از کار برکنار کنند؟ اما زندگی ملتها با زندگی افراد چندان تفاوتی ندارد. همان اشتباهی را که فرد می‌تواند در زندگيش مرتکب شود همان اشتباه را هم ملتی می‌تواند در حيات اجتماعی‌اش مرتکب شود، اما تنها تفاوتش اين است که هزينه‌ی دومی بسيار بيشتر و گزافتر است.