سرگذشت حاجی بابای اصفهانی

کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی نوشته جیمز موریه

ترجمه ميرزا حبيب اصفهاني از روي ترجمه فرانسوي بانضمام فرهنگ لغات و اصطلاحات و معاني لغات مشكل سرگذشت حاجی بابای اصفهانی عنوان کتابی از جیمز موریه مأمور سیاسی دولت انگلستان در دوران سلطنت فتحعلی‌شاه است. این داستان در سال ۱۸۲۴ میلادی در لندن منتشر شده‌است. رمان شرح احوالات دلاک زاده ادب آموخته‌ای است از اهالی اصفهان که در جوانی به خدمت یک تاجر ترک درآمده و پس از ماجراهایی طولانی به دربار قاجار راه می‌یابد و گزارشی از فساد اداری این دوره به دست می‌دهد. موریه چهار سال بعد کتاب دیگری ذیل عنوان حاجی بابا در لندن را منتشر ساخت که در واقع جلد دوم این مجموعه‌است. ترجمۀ این کتاب به فارسی کار میرزا حبیب اصفهانی است که در واقع ترجمه‌ای بسیار آزاد است؛ به طوری که در بعضی جاها از سرودن شعر در خلق بعضی صحنه‌ها استفاده شده و بعضی می‌گویند اصولاً سمت و سو و محتوای داستان را عوض کرده‌است.