رسالت زبان و ادبیات

کتاب رسالت زبان و ادبیات نوشته آلکسی تولستوی

ادبيات بازگويي و تقليدگر عواطف، احساسات و خواسته ملل و اقوام است. در چنين نگرشي احساس و هيجان بر تعقل و دانايي غلبه دارد و چنانچه هدف از ادبيات را تحريك احساسات و هيجانات و عواطف صرف تعريف كنيم، هر قطعه شعر يا داستان و يا مضامين ادبي تنها در همين حوزه برخورد مي‌كنيم و سطح انتظاراتمان نيز در همين حد است، نه بيشتر. در اين نگرش زيبايي متون و آثار ادبي مطمح نظر است و از ادبيات توقع ارائه پيام و رسانه بودن نمي‌رود. الكسي تولستوي در كتاب خود«رسالت زبان و ادبيات» با اين نگرش به مخالفت برخاسته و معتقد است ما نيازي به سرگرمي‌هايي داريم كه راه به جايي ببرند… …از راه كلمات،نه تنها عقايد و مفاهيم،بلكه پيچيده ترين تصويرها در سايه ي حساس ترين رنگ ها را مي توان منتقل كرد.گويي در مغز آدمي هزارها بلكه ميليون ها كليد هست و هنگامي كه انسان كلمات را بر زبان مي راند،باسر انگشت هاي نا پيدا تارهاي مغز شنونده را به صدا در مي آورد و آهنگي كه مي نوازد،در سر او منعكس مي شود.چنين است پيچيدگي زبان.زبان،بلندترين قله ي فرهنگ آدمي است… اين اشتباه است كه انسان گمان برد زبان افزار ساده اي براي تعريف مفاهيم است.مقصود من از زبان،آن زباني است كه نثر هنرمندانه از آن پديد مي آيد،نه زبان فلسفه يا زبان كتاب هاي علمي يا زبان شعر.من،در اين سخن راني جز با نثر هنرمندانه،كاري ندارم… زبان مردم،به صورتي باور نكردني غني است.بسيار غني تر از زبان خود ما.درست است كه اين زبان بسياري از كلمات و عبارت ها را فاقد است،ولي نحوه ي بيان و غناي سايه روشن ها كه براي همه ي معاني نزديك به هم تعبيرهايي دارند،بسيار برتر از زبان ما هستند. اين سنت دو زبانه،يكي زبان ادبي و ديگري زبان مردمي ،يكي اشرافي و ديگري خوار مايه،تا همين امروز ادامه دارد؛و حال آن كه ((آلكساندر پوشكين)) متولد1799 و متوفي در سال1837ميلادي بنيان گذار زبان ادبي،اوج عظمت زبان روسي و كعبه اي كه ما همگي بايد بر گردش طواف كنيم،اين دو زبان را با هم يكي كرد… من،عقيده دارم كه زبان ادبي اصيل،زبان مردم است.زباني كه مردم در گفتگوهاي خود،آن را بكار مي برند.زبان ادبي بايد گسترش يابد و به تهذيب هاي بسيار تن در دهد.ما بايد اين سنت دو زبانه را يك بار و براي هميشه،نابود كنيم..