خورشید را بیدار کنیم

کتاب خورشید را بیدار کنیم نوشته ژوزه مائورو دو واسکانسلوس

“پسرك از خانه مي‌رود. با كشتي و براي هميشه مي‌رود. رسيدن به عرشه؛ همه جا بوي كشتي. جست و جوي كابين؛ و پدرم كه مي‌گفت: -بعدش آسان است. پلكان برايت نشانه باشد. شاهكار نويسنده در اين است كه لحظه‌هاي خداحافظي را تنها با جملات كوتاه و بريده نمايش مي‌دهد. خبري از توصيف‌هاي دقيق و جزء به جزء نيست. لازم نيست خواننده تصوير روشني از بدرود شوش با خانواده‌اش در ذهن داشته باشد. تنها بايد از ميان جمله‌هاي كوتاه و بريده، احساسي دستگيرش شود. احساسي كه قهرمان داستان در آن دست و پا مي‌زند و غرق مي‌شود. احساسي كه حتي سبك نگارش داستان را نيز در هم مي‌شكند. – بياييد، زنگ اخطار به بدرقه كنندگان را مي‌زنند. به سوي پلكاني كه به عرشه منتهي مي‌شد دويديم. اگر تمام كتاب را به فيلمي دقيق و جز‌ء به جزء تشبيه كنيم، صحنه خداحافظي را مي‌توان به عكس‌هاي منقطع مانند كرد. انگار نويسنده به رخ مي‌كشد كه هنگام خداحافظي زمان كم مي‌آيد. بله لحظه كم است. براي آن همه احساس، براي آن همه كندن، براي مرور آن همه روزهاي گذشته و براي آن همه ترس از فرداي تاريك و مبهم.. لحظه خيلي كوچك است. نويسنده حتي سعي در بر زبان آوردن احساس نمي‌كند. مجالش را ندارد. انگار پرده‌اي از اشك جلوي لنز دوربين باشد. همه توصيف‌ها مبهم، ساده، سربسته جمله‌هاي منقطع، كه انگار ميان تك‌تكشان سه نقطه‌اي نياز است. اما حيف كه در خداحافظي زمان بي‌رحم است و حتي مجال همين سه نقطه‌ها را هم از خواننده مي‌گيرد. كشتي نخستين سوتش را كشيد. ترس، دلم را گرفت. كسي نبود كه به من بگويد آرام باشد.. جمله‌هاي كوتاه و خبري. اعلام آنچه حقيقتا رخ مي‌دهد. ديگر خبري از ذهن روياپردازِ قهرمان داستان نيست. فرصت اندك است. بار اندوه واقعيت زياد است و حقيقتِ تلخ به جاي تمام روياهاي نيامده، مي‌نشيند. “