گزارش ایران

کتاب گزارش ایران اثر مهدیقلی هدایت مخبرالسلطنه

نویسنده معروف مهدی‌قلی هدایت (مشهور به مخبرالسلطنه) (زاده۱۲۴۳ در تهران – درگذشت ۱۳۳۴، تهران) حاکم آذربایجان و نمایندهمجلس در زمان قاجار و از مدافعان کودتای سوم اسفند و وزیر علوم، وزیر عدلیه و صدراعظم دوران رضاشاه بود. او زبان و ادبیات فارسی، عربی، آلمانی و فرانسوی را خوب می‌دانست، تاحدی به زبان انگلیسی هم آشنا بود. در فن گراورسازی و کلیشه‌سازی سررشته داشت و به موسیقی علاقه بسیار داشت و از نظر علمی آن فن را آموخته بود. در ریاضیات، هیئت و فلسفه هم اطلاعاتی داشت. مهدی‌قلی هدایت در زمره رجال نادری است که حوداث زندگی و اتفاقات کشور را به طور روزانه یادداشت کرده‌است که امروز به صورت کتابهای متعدد یکی از منابع تاریخ معاصر می‌باشد. مهم‌ترین اثر او در این زمینه کتاب خاطرات و خطرات می‌باشد. مهدی‌قلی خان هدایت قریب پنجاه سال در صحنه سیاسی ایران بازیگری داشت. گاه در مقام استانداری و وکالت، گاه در مقام وزارت و صدارت از مهره‌های اساسی تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود. مقبره او در محله دروس تهران در خیابان هدایت واقع است. در ۱۳۱۵ه.ق پس از درگذشت پدرش، مظفرالدین شاه به او لقب مخبرالسلطنه داد و به ریاست گمرکات و پستخانه آذربایجان منصوب شد. دو سال بعد به تهران احضار شد و ریاست مدرسه دولتی علمیه و سایر مدارس را به او سپردند.