سفرنامه ناصر خسرو

 این کتاب با تلاش محمد دبير سياقي سفرنامه ناصرخسرو كتابي است .منسوب به ناصرخسرو قبادياني بلخي است و گزارشي از يك سفر هفت‌ساله است. اين سفر در ششم جمادي الاخر سال ۴۳۷ قمري از مرو آغاز شد و در جماددي الاخر سال ۴۴۴ قمري با بازگشت به بلخ پايان پذيرفت. ناصر خسرو در سال 427 هـ . ق . بر اثر خوابى كه ديد به عزم سفر قبله (حج)، خانه و كاشانه خود را ترك و از مشاغل ديوانى استعفا كرد و سفر هفت ساله خود را شروع و سيرى در آفاق و تا حدودى در انفس كرد و در تمام طول مدت سفر با علما و دانشمندان نواحىِ مختلف در تماس بود و بر آموخته‌هاى خود مى‌افزود. چون هدف اصلى او سفرِ قبله بود، نخست از زندگىِ گذشته خود توبه كرد. او در ابتداى سفرنامه به شرابخوارى خود اعتراف كرده و گفته است: «قُولُوا الحَق وَ لَو عَلى أنفُسِكُم.» ناصر خسرو در اين سفرِ هفت ساله، چهار بار حج كرد از اين رو توصيف مك و ديگر اماكن و مراسم حج را بهتر از هر كسِ ديگرى انجام داده است. ناصر خسرو در سفرنامه نويسى فضل تقدم دارد؛ زيرا پيش از او سفرنامه‌اى كه يك ايرانى به زبان فارسى نوشته باشد سراغ نداريم. نه تنها در فارسى كه در عربى هم در ارتباط با حج و سرزمين حجاز اولين سفرنامه است