سفرنامه اوژن فلاندن به ایران

کتاب سفرنامه اوژن فلاندن به ایران

اوژن فلاندن Eugene Flandin نقاش فرانسوی، در سال ۱۲۱۷ خورشیدی (۱۸۴۰ میلادی) در زمان محمدشاه قاجار با همراهی معماری به نام پاسکال کوست Pascal Coste به ایران می‌آید. این سفر وی به سفارشات فرهنگستان هنرهای فرانسه و برای تهیه گزارش‌ها و تصویرهایی از آثار باستانی ایران انجام شده بود. آنان بخاطر «هماهنگی‌ها و سفارش‌های لازمه» در همه جا از حمایت دربار و حاکمان محلی برخوردار بوده‌اند. سفر فلاندن و کوست بیش از دو سال طول می‌کشد و محصول آن علاوه بر «گزارشی» در باره آثار باستانی ایران، کتابی چند جلدی به نام «سفر به ایران» Voyage en Perse است که در سال ۱۸۵۱ در پاریس منتشر می‌شود. فلاندن پیش از سفر به ایران به مأموریت الجزایر رفته بود تا از «افتخارات ارتش فرانسه» در آنجا تصویرهایی تهیه کند و پس از سفر به ایران نیز به شهر تازه کشف شده نینوا در بین‌النهرین می‌رود که حاصل آن انتشار کتابی در باره آثار تاریخی نینوا در پاریس بود. فلاندن بهترین نگارگری است که آثار باستانی ایران را بگونه‌ای دقیق و واقع‌گرایانه نقاشی و مستندسازی کرده و پس از او کسی نتوانسته است کار او را تکرار کند. طرح‌های او به ویژه از بناها و سنگ‌نگاره‌های تخت‌جمشید در زمان نبود دوربین عکاسی، علاوه بر زیبایی و دقت، در برخی موارد به دلیل ثبت اندازه‌های بخش‌های گوناگون، دارای ارزش استناد‌پذیری هستند. با این حال ناگفته نماند که فلاندن به دلیلی نامعلوم برخی از جزئیات آثار را در طراحی‌های خود حذف می‌کرده و یا تغییراتی در آن اعمال می‌کرده است. متن کامل کتاب «سفر به ایران» اوژن فلاندن، تنها یک بار به شیوه کپی از روی متن اصلی و در اندازه بسیار بزرگ ۵۰ در ۷۰ سانتیمتر در سال ۱۳۵۵ در ایران منتشر شد؛. اما از فلاندن سفرنامه‌ای نیز بازمانده است که به نام «سفرنامه اوژن فلاندن به ایران» با ترجمه آقای حسین نورصادقی در تهران منتشر شده است (چاپ نخست ۱۳۲۴، چاپ سوم ۱۳۵۶). این سفرنامه که بیشتر دربردارنده خاطرات شخصی مؤلف است،