رستم التواریخ

کتاب رستم التواریخ اثر محمد هاشم آصف

کتاب رستم التواریخ اثر محمد هاشم آصف کتابی مفید و مفرح بخش است و گوشه‌ای از اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی دورانی را که موضوع کتاب است، نشان می‌دهد و ما معتقدیم که اگر کسی با دقت لازم آن را مطالعه نماید، از خلال سطور و جمله‌ها نکات با ارزش بسیاری درباره ی طرز فکر و زندگی و رفتار و کردار و حتی گاهی گفتار مردم آن عهد به دست می‌آورد که گمان نمی‌رود، به توان به آسانی در جای دیگری پیدا کرد

«رستم التواریخ»، آئینه قد نمای مملکت ماست، در زمانی که پس از غلبه یافتن افغان‌ها بر آخرین پادشاه صوفی اغتشاش و آشفتگی و هرج و مرج (به استثنای دوره‌های بسیار کوتاهی) سرتاسر ایران را فرا گرفت و یک نوع دوره ی ملوک الطوایفی منحوس و خون بازی شروع گردید که از جمله دوره‌های بسیار غم افزای مملکت ما به شمار می‌آید و عاملان آن تقریبا بدون استثنا همه از رؤسا و خوانین ایلات و عشایر گوناگون ایرانی نژاد و اغلب غیر ایرانی نژاد بودند و قریب به یک قرن ایران را به صورت قتلگاه مهیبی درآورده، در هر گوشه و کنار جوی‌های خون ، عموما از خون بی گناهان جاری ساختند و آبادی‌های بسیاری را خراب و گاهی با خاک یکسان نموده‌اند و باعث قحط و غلاهای بسیار شدید شدند. به طوری که می‌توان ادعا نمود که در صفحه ایران کمتر شهر، قصبه و حتی دهکده‌ای باقی ماند که مورد تاخت و تاز و خونریزی و غارت و تاراج گردیده و مردمش مورد تجاوزهای سخت جانی، مالی، بی عصمتی، بی عرض، ناموسی و بیداد واقع نشده باشند.