تاریخ گیلان

کتاب تاریخ گیلان یا نقش گیلان در نهضت مشروطیت تالیف عبدالفتاح فومنی با مقدمه و تصحیح عطاء الله تدین

این کتاب در انتشارات فروغی در سال 1351 به چاپ رسیده است

کتاب تاریخ گیلان به تألیف ملاعبدالفتاح فومنی گیلانی، که تاریخ گیلان در سالهای ۹۲۳ تا ۱۰۳۸ قمری/حدود ۸۹۶ تا ۱۰۰۷ خورشیدی یعنی از اواسط پادشاهی شاه اسماعیل یکم تا پایان حکومت شاه عباس یکم صفوی را بازگو می‌کند

این کتاب در سدهٔ یازدهم هجری نگاشته است. متن کتاب بر پایه سبک نگارشی سده‌های دهم تا دوازدهم هجری نوشته شده است. عبدالفتاح از مردمان غرب گیلان (گیلان بیه‌پس) است، دیاری که اسحاقیه بر آن فرمان می راندند. از آن روست که نوشته‌اش پر از دلبستگی به امیران اسحاقی و ناخرسندی از خاندان کیایی (متعلق به گیلان بیه‌پیش) است. او در این کتاب به شرح رویدادهایی مانند قیامهای علی خان، طالش کولی، بهزاد بیگ، کارکیا فتحی، خیزش جانباز سلطان، آشوب برپا شده از سوی ملک جهانگیر، عصیان شاه ملک، قیام عادلشاه و مراسم سیر پنجک در کنار دریا در رودسر پرداخته است. ملاعبدالفتاح فومنی گیلانی از کارکنان دیوانی زمان شاه عباس اول بوده است و مسئول امور دارائی و حسابداری بوده است از این رو در کتاب به مسائل دیوانی و دارائی نیز توجه شده و کتاب پر از اصطلاحات حسابداری و دیوانی زمان صفوی است.