مورگان شوستر و اختناق ایران

کتاب مورگان شوستر و اختناق ایران اثر اسماعیل رائین

این کتاب با محتویات مطالبي درمورد حضور مورگان شوستر مستشار امريكايي كه براي ساماندهي به امور اقتصادي ايران آمده بود اما در پي مخالفت هاي دول انگليس و روسيه از كشور اخراج شد… شوستر در اين کتاب به شرح استخدام خود در ایران و ماجرای اولتیماتوم روسیه می‌پردازد. توافق‌نامه‌ی 1907 انگلیس و روسیه نشان داد که مشروطه‌خواهان‌ ایرانی بیهوده به استفاده از تضاد بین انگلیس و روسیه‌ی تزاری در حفظ منافع خویش دل بسته‌اند.توافق‌نامه‌ی روسیه-آلمان(1911 م)، در ارتباط با ایران و ترکیه،بار دیگر این موضوع را تأیید کرد. با این‌ همه،دولت مستوفی الممالک در آغاز سال 1911،با هدف سازماندهی‌ مجدد دارایی‌ها،مشاوران آمریکایی را به سرپرستی مورگان شوستر به‌ ایران دعوت کرد. تلاش‌های امپریالیزم آمریکا برای اشغال موضعی‌ استوار در ایران،که با کمک مورگان شوستر انجام شد،تقابل جدی‌ انگلستان و روسیه را به دنبال داشت.هم‌چنین این اقدامات وضعیت‌ سیاست خارجی ایران در برابر دولت‌های امپریالیستی وخیم‌تر کرد . از وجوه بارز و ارزشمند اثر مورد سخن،آن است که در مقدمه‌ی آن‌ توصیف بسیار خوبی از حوادث دوره‌های اول انقلاب وجود دارد. دوازده‌ فصل و ضمائم کتاب مورگان شوستر به قدر کافی مجموعه‌ای وسیع از پرسش‌ها را درباره‌ی وضعیت مالی،نظام اداری و اجتماعی و سیاسی‌ ایران در سال 1911 پاسخ داده که با فعالیت نویسنده‌ی اثر به عنوان‌ خزانه‌دار ارتباط داشته است. فصل اول کتاب اختناق ایران به تصمیم مجامع ایرانی برای استخدام‌ و ورود مستشاران آمریکایی به ایران اختصاص یافته است.یکی از نکته‌های مهم در این فصل اصرار و ابرام مورگان شوستر در به دست‌ آوردن اختیار تام برای تصدی خزانه‌داری کل کشور برای مدت سه سال‌ است تا بتواند به اهداف بلند پروازانه‌اش جامه‌ی عمل بپوشاند. هم‌چنین شوستر ادعا دارد از حمایت یک‌پارچه مطبوعات در سراسر کشور برخوردار بوده و البته در این میان از حساسیت مضحک