شاه و جناب آقا

کتاب شاه و جناب آقا نوشته حوریه سعیدی

مكاتبات ناصرالدين شاه و ميرزا يوسف مستوفي الممالك اين كتاب، مجموعه مكاتبات و دستخط هاي رد و بدل شده ميان «ناصرالدين شاه قاجار» و «ميرزا يوسف خان مستوفي الممالك»، «صدراعظم» اوست . اين مجموعه شامل 144 سند است. اين اسناد، يا دستخط هايي است كه مستقيما از طرف «مستوفي الممالك» به شاه نوشته شده و مربوط به عريضه اي و يا حل مشكلي است كه او پيشنهاد و راه آن را به حضور شاه فرستاده، و يا عريضه و درخواستي است كه نظر شاه را خواستار شده و «ناصرالدين شاه» هم در حاشيه به آن جواب داده است. بخشي از آنها هم كه شامل 77 برگ سند از دستخط هاي شاه است، به عنوان يك دستور و يا به ندرت، به عنوان صلاحديد درباره موضوعي، براي «مستوفي الممالك» فرستاده شده است. در مجموع، اسناد و مكاتبات گردآوري شده در اين كتاب كه محدوده زماني ميان سال هاي 1280 تا 1300 ه. ق را در برمي گيرد، در درجه بندي اسناد تاريخي، جايگاه برتري نسبت به ديگر انواع اسناد آن دوره را دارد و به روشن تر شدن گوشه هايي از تاريخ دوره ناصري كمك مي كند. اين اسناد، مي تواند به بازنويسي بخش هايي از تاريخ اين دوران منتهي شود.