زن در ایران باستان

کتاب زن در ایران باستان نوشته مریم عنبرسوز

بررسي حضور سياسي- فرهنگي زن از ظهور زرتشت تا ظهور اسلام كتاب در هفت گفتار تنظيم شده است و ساختار مفهومي «زن» را در تقسيماتي كه در هر گفتار مشخص كرده تبيين مي‌كند. مريم عنبرسوز اين كتاب را بدون مقدمه به تمام شيرزنان آزاده ايران و مردان دليري كه شرافت مردانگي را در كنار زنان پاس مي‌دارند تقديم كرده و در تلاش است كه تقسيم‌بندي منطقي و مستندي را از حضور تاريخي زن در پيش از اسلام ترسيم كند تا بدين وسيله به تحليل و بررسي جايگاه ادواري زن در اين سرزمين بپردازد. نگارنده در گفتار اول نقش اجتماعي زن در دوران پيش تاريخ و قبل از ورود آريايي‌ها و همچنين نظام كشاورزي و مادرسالاري و مباني الوهيت زن را همراه با الهه بانوان بررسي مي‌كند و با ورود آريايي‌ها و به وسيله تحليل يونگ به نقش و حضور زن در ماهيت اساطير مي‌پردازد. گفتار دوم كه به دوران پس از ورود آريايي‌ها و سقوط سومر پرداخته نقش زن را در ادوار و تمدن‌ها كهن بررسي كرده تا اينكه در گفتار سوم به جايگاه حماسي زن در تاريخ ملي و حماسي ايران زمين بپردازد كه شامل رويكرد زن در دوره پيشداديان و كيانيان از ديدگاه شاهنامه و باورهاي ديني آنان پيش از زرتشت مي‌شود. در گفتار چهارم نويسنده با نگاهي اجمالي بر انديشه زرتشت، اصول اعتقادي‌اش و اوستا به عنوان كتابي مقدس، جايگاه زن را در عصر اوستا بررسي مي‌كند. اما در گفتار پنجم نگارنده به جايگاه اجتماعي زن در دوران هخامنشيان مي‌پردازد و طبقات زنان، جايگاه متفاوت آن‌ها، چگونگي بنيان خانواده و روابط زناشويي در اين دوران را با بحث درباره‌ي تعدد زوجات و ازدواج با محارم و ازدواج‌هاي سياسي دنبال مي‌كند. در گفتار ششم به جايگاه زن در دوران سلوكيان و اشكانيان پرداخته وجايگاه اجتماعي و طبقاتي او را در اين دوان بررسي مي‌كند و سرانجام در گفتار هفتم به نقش و جايگاه زن را در متاخر‌ترين دوره پيش از اسلامي يعني دوران ساسانيان مي‌پردازد.