اشکانیان پارتیان

کتاب اشکانیان پارتیان نوشته مالکوم کالج

اشكانيان بر آ مده از قومي سكايي به نام پرني بودند.پرني ها بنا بر گزارش استرابون يكي از قومهاي شرقي سكايي و يكي از قبيله هاي مهم اتحاديه داهه بودند كه در دشت ميان گرگان و كرانه هاي تجن جنوبي در پارت شمالي سكونت داشتند كه امروزه محل سكونت تركمنهاي آخال است. نخستين بار نام داهه را در سنگ نبشته خشيارشا در تخت جمشيد ميبينيم.آنها احتمالا در زمان خشيارشا به تابعيت ايران در آمدند. ودر سال 250 پ م با گزيدن ارشك به فرماندهي خود اعلام استقلال كردند و پايه گذار طولاني ترين دوره حكومت ايراني در ايران شدندو به فرمانروايي سلوكيان كه شديدا كمر به يوناني كردن ايران بسته بودند پايان دادند. پرني ها نيز مانند ديگر قومهاي سكايي مردمي چادر نشين ،سلحشور،تيرانداز وناآرام بودند كه مرگ طبيعي را براي خود شرم ميدانستند.به گزارش استرابون اين قوم در شمال شرقي ايران ميزيستندوهمواره مزاحم همسايگان خود هيركانيان و پارتها بودند.در سال 250پ م ناگهان به سرداري ارشك از سرزمين امروزي تركمنستان به جنوب سرازير شدند و به جلگه هاي حاصلخير اترك حمله كردند. اشك در شهر آساك در نزديكي قوچان به عنوان پادشاه برگزيده شد. جالب توجه اينكه اشك و تيرداد با 5تن از ياران خود هسته قيام را تشكيل ميدهند مانندداريوش هخامنشي كه با 6يار خود بر عليه گئومات شوريد.اشك باسلوكوس دوم مبارزه كرد و او را واردار كرد كه اشكانيان را به رسميت بشناسد. پس از اين اشكانيان بر سلوكيان غلبه كردند آنها را از تاريخ سياسي ايران حذف كردند سنت گزيدن نام اشك يكي از شاخصهاي شاهان اشكاني است كه همگي به آن ميباليدند. اشكهاي اشكاني پيش از اينكه به شاهي برسند توسط مجلس مهستان تاييد ميشدند.اين مجلس به گزارش تاسيتوس متشكل از 300 مرد برگزيده بود.شاهان اشكاني حاكم مطلق نبودند هر كدام از آنها كه به نظر مجلس مهستان داراي مشكلي بودند ،توسط همين مجلس عزل مي شدند. البته در همه دوره هاي سلطنت اين خاندان قدرت مهستان يكسان نبوده است. شايد به دليل ترس از مجلس مهستان است كه ميتوان گفت نقش ديكتاتوري در خاندان اشكاني در ميان همه خاندانهايي كه بر ايران فرمان رانده اند كمرنگتر است. سنت برادر كشي در ميان شاهان اشكاني رواج داشت.تنها فرهاد چهارم 39 نفر از برادران خود را كشت. شاهان اشكاني با اينكه سلوكيان را شكست دادند و ايران را به شيوه هاي ايراني اداره ميكردند گاهي خود را يونان دوست ميناميدند، از زبان يوناني استفاده ميكردند و گهگاه به خود القابي يوناني ميدادند. در شهرهاي اشكاني شوراي شهر وجود داشت.ناظر شاه، فرمانده سپاه ،خزانه دار از ديگر مسئولين شهرها بودند .شاه مستقيما آنها را انتخاب نمي كرد بلكه آنها را تاييد ميكرد…