مقدمه ای بر پژوهش دین عامیانه

كتاب مقدمه ای بر پژوهش دین عامیانه خواننده را با مباحثي آشنا مي‌كند كه منابع تحقيقاتي چنداني درمورد آن در زبان فارسي وجود ندارد. از اين رو انتشار چنين كتابي مي‌تواند سرآغاز مطالعات تازه‌اي در حوزه دين‌پژوهي باشد. ترديدي نيست كه بايد «دين عاميانه» را به صورت يك واحد مستقل دين‌پژوهي مورد توجه قرار داد و واژگان و اصطلاحات آن را بررسي كرد، اما اصطلاح دين عاميانه، كه در كشور ما اثر مستقل تاليفي يا ترجمه‌ درخور توجهي درباره آن منتشر نشده است، دقيقا به چه معناست و چه گستره‌اي از تحقيقات ديني را دربرمي‌گيرد؟ مي‌توان دين عاميانه (يا صورت عاميانه دينداري) را دين ابتدايي دانست كه در برابر دين رسمي قرار مي‌گيرد. دين عاميانه، باورها، شعائر، ارزش‌ها و هنجارهايي دارد كه در بين قشرهاي فرودست جامعه رواج مي‌يابد و از دين فرهيختگان و عالمان متمايز مي‌شود. دين رسمي و عالمانه، معمولا از سوي نهادهاي تخصصي حمايت مي‌شود، اما دين عاميانه، طبيعتي آشكار و سرشتين دارد و پيداست كه از سوي نهاد به‌خصوصي پشتيباني نمي‌شود. كتاب «مقدمه‌اي بر پژوهش دين عاميانه» مجموعه مقالاتي پايه‌اي، درباره همين موضوع دين‌پژوهانه است و به شناخت ماهيت و چگونگي دين عاميانه مي‌پردازد. اين كتاب را بايد نخستين پژوهش در اين زمينه در زبان فارسي قلمداد كرد. گفتار نخست كتاب، نوشته‌اي از «چالز لانگ»، استاد تاريخ اديان دانشگاه شيكاگوست كه عنوان «دين عاميانه» را دارد و مدخل راه‌گشايي براي مباحث ديگر كتاب به شمار مي‌رود. مقاله او به چند بخش تقسيم شده است. اين بخش‌ها عبارتند از؛ تنوعات و ابعاد، كه دين عاميانه را از منظر انسان‌شناختي، تاريخ دين و نيز جامعه‌شناسي معرفت مورد توجه قرار مي‌دهد.