تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام

در کتاب تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام قرن چهارم را به سبب رشد و شكوفايى علوم در حوزه تمدن اسلام، عصر زرين فرهنگ اسلامى مى‏نامند. در اين قرن با سلطه حكام دانش دوست آل بويه و سامانى بر جهان اسلام، دانش و دانشمند مورد توجه اين حكام قرار گرفت و بسيارى از علوم از جمله طب، كيميا، رياضيات، نجوم، فقه و حديث، رشد شايانى يافت و دانشمندان بزرگى ظهور كردند. در اين ميان به علت حمايت از دانشوران از جمله محدثان، تسهيل رفت و آمد به مراكز علمى و امنيت راه‏ها، و وجود هزاران حديث در سينه‏ها و جزوات مردم، باعث شد كه نقل و كتاب حديث با شيوه‏اى جديد در سطحى گسترده رواج يابد و علاقه‏مندان بسيارى را به سوى خود جذب كند. طرح نو در روايت حديث در اين قرن رواج يافت به طورى كه روايت حديث بدون اين كه فرد مسافرتى كرده و محدثى را ديده و از او حديث شنيده و اجازه روايت دريافت كرده باشد. مجاز شناخته شد و خواندن كتب اخبار جاى مسافرت‏هاى قرون پيشين را گرفتو به تدريج علم حديث شكل گرفت.